در استخدام بودن

آخرین به روز رسانی: 2/2-2023

درباره سوئد - متن دارای مطالبی برای آشنائی با جامعه سوئد.

این متن در مورد استخدام بودن است. به عنوان یک کارورز در برابر کارفرمای خود هم دارای حق و حقوق و هم دارای وظایف هستید. برای مثال به عنوان یک کارورز حق دارید برای کاری که انجام می دهید دستمزد/حقوق دریافت کنید و از حق داشتن مرخصی برخوردار هستید.

شما در بارۀ مواردی که دانستن آنها وقتی استخدام می شوید مهم است مطالبی خواهید خواند. از جمله در مورد اشکال مختلف استخدام و کمک هایی که می توانید در صورت بیماری و نداشتن توانائی کار دریافت کنید مطالبی خواهید خواند. شما همچنین در مورد محیط کار و حق عضو شدن در اتحادیه صنفی نیز مطالبی خواهید خواند.

همه حق دارند کار کنند. معنی این حق آنست که هیچکس نبایستی از حیات کاری و شغلی منع شود. صرفنظر از اینکه اهل کجا هستید، جنسیت شما کدام است یا سن و سال شما چقدر است نبایستی بر روی شانس شما برای کار کردن تاثیر بگذارد.

حق و حقوق چندی در ارتباط با کار وجود دارد. به عنوان مثال شما از حق داشتن شرایط کاری عادلانه، حق دریافت دستمزد و حقوق برابر برای کار یکسان و حق عضویت در اتحادیه صنفی برخوردار هستید. همچنین از حق استراحت در کار و اوقات فراغت نیز برخوردار هستید.

والدین نیز حق دارند بتوانند زندگی خانوادگی و کار کردن را با هم تلفیق کنند. کودکان حق دارند از اشتغال به کارهای آسیب زننده یا مانع رشد و نمو و تحصیل محافظت شوند.

انواع استخدام

دو نوع مختلف استخدام وجود دارد:

  • استخدام تا اطلاع ثانوی
  • استخدام با محدودیت زمانی

استخدام تا اطلاع ثانوی گاهی نـیز استخـدام دائـم نامیــده می شـود. این نوع استخـدام، تا اطـلاع ثانوی ادامــه پیـدا می کند، یعنـی این که تـاریـخ خاتمه ندارد.

استخدام با محدودیت زمانی، استخدام برای یک مدت محدود است.

جانشین

اگر به صورت جانشین استخدام شوید، به جای فرد دیگری مثلاً کسی که مرخصی والدین داردکار می کنید.

استخدام آزمایشی

هنگامی که استخدام دائـم به دست می آوریـد، معمـولا با یـک استخـدام آزمایشی شروع می شود. استخـدام آزمایـشی شیـوه ای برای کارفرماست تا بتواند شما را برای استخدام بسنجد. هدف از استخدام آزمایشی این است که فرد سپس به استخـدام دائـم درآید. استخـدام آزمایشـی نباید بیشتر از شش ماه باشد، اما می تواند زودتر نیز به پایان برسد.

حقوق و دستمزد

به یک حقوق ثابت که هرماه پرداخت می شود، حقـوق ماهانه می گویند. برای کار ساعتی، شـما مبلغ مشخصـی را بابت کار در هـر ساعت دریافت می کنید.

قرارداد استخدام

وقتی کار پیدا می کنید باید یک قرارداد استخدام امضاء کنید.
در قرارداد استخدام باید موارد زیر نوشته شود:

  • نام و شماره شناسائی فردی
  • وظایف کاری و عنوان شغلی شما
  • نام کارفرما و نشانی محل کار
  • تاریخ شروع استخدام
  • نوع استخدام
  • مدت فسـخ قرارداد، یعنی از تاریخـی که به شما اطلاع داده می شود باید کارتان را خاتمه دهید یا خودتان می خواهید کارتان را تمام کنید تا روزی که کارتان به پایان می رسد
  • حقوـقـی که شمـا پیـش از کسر مـالیـات دریافت می کنیـد - حقوق ناخالص است
  • شما از حق چه میزان مرخصی با حقوق برخوردارید

ساعات کار

بر طبق قانون ساعات عادی کار در یک محل کار واحد، حـداکثر ۴۰ساعت در هفته است. اگر شما ۴۰ ساعت کار روزانه داشته باشید، یـک کار تمـام وقت محسـوب می شود. اگر در سـاعـات دیگر مثـلا شب ها کار کنیـد، کار تمام وقت کوتاه تر از ۴۰ ساعت محاسبه خواهد شد. وقتی کسی که برای تمـام وقت استخـدام شـده، بیشـتر از ساعت معمـول خـود کار کند به آن اضافه کار می گویند. شما اگر اضـافـه کار کنید، حـق دارید که اضافه کاری دریافت کنید.

اگر دارای نوعی کاهش کارکردی، بیمار یا صدمه دیده هستید

اگر توان کارکردی شما کاهش یافته طوری که از لحاظ جسمی و روحی روی شما تأثیر می گذارد گفته می شود شما دارای یک کاهش کارکردی هستید. یعنی ممکن است شما به وسایل کمکی یا حمایت برای از عُهده برآمدن زندگی روزمره و کارکردن نیاز داشته باشید.

افرادی که دارای یک کاهش کارکردی هستند می توانند برای سازگار کردن محل کار، وظایف کاری یا محیط کار کمک دریافت کنند. سازگار کردن به این معنی است که محل کار یا وظایف کاری طوری تغییر داده می شوند که شما از شرایط یکسانی با همۀ دیگران برای شرکت در فعالیت ها یا کارکردن برخوردار شوید.

اگر زمانیکه کار می کنید بیمار شوید

اگر استخدام هستید و بیمار شوید بایستی روز اولی که بیمار می شوید به کارفرمای خودتان اطلاع دهید. ۱۴ روز اول را کارفرما حقوق بیماری را پرداخت می کند. حقوق بیماری ۸۰ درصد حقوق متعارف شماست. کارفرمای شما مبلغی را از حقوق بیماری شما کسر می کند که نام آن کسری روز اول (karensavdrag) است.

اگر شما بیش از هفت روز بیمار هستید و از کارتان غیبت دارید اگر مایلید که حقوق بیماری تان ادامه داشته یابد باید از یک پزشک گواهی بیاورید که بیمارید. نام آن گواهی پزشک (مستندات پزشکی) می باشد. اگر بیشتر از ۱۴ روز بیمار باشید میتوانید از صندوق بیمه های اجتماعی غرامت دریافت کنید. نام این غرامت بیماری است.

زمانیکه درخواست غرامت بیماری می دهید بایستی یک گواهی پزشکی که نشان میدهد که چرا شما قادر به کارکردن نیستید، ارائه دهید. معمولا دکترتان پس از ملاقات با شما گواهی پزشکی را بصورت الکترونیک برای صندوق بیمه های اجتماعی ارسال می کند. از پزشک تان بپرسید این کار چگونه انجام می شود.

بعضی وقتها ممکن است حتی با اینکه بیمارید، قادر باشید چند ساعت در روز کار کنید. اگر بتوانید مقداری کار کنید، میتوانید غرامت بیماری را ۲۵ درصد، ۵۰ درصد یا ۱۰۰ درصد دریافت کنید.

کار کردن با داشتن فرزند

افرادی که کودک خردسال دارند میتوانند در خانه بمانند و سر کار نروند. حق دارید تا زمانیکه کودک شما ۱۸ ماهه شود مرخصی کامل داشته باشید.

پس از آن زمانیکه کار می کنید کودک میتواند به مهد کودک یا مهد کودک خانگی برود. یک مربی کودک روزانه در خانه خود از کودکان نگهداری می کند.

در طول مدتی که با کودک خود در خانه هستید میتوانید از صندوق بیمه های اجتماعی پول دریافت کنید. نام آن پول والدین است.

اگر فرزندتان بیمار است

مراقبت و نگهداری از کودکان (vab) زمانی است که شما در خانه می مانید و سر کار نمی روید یا از دریافت غرامت بیکاری خودداری می کنید تا از فرزند بیمار خود مراقبت و نگهداری کنید. شما می توانید حدود ٨٠ درصد درآمدی که اگر در خانه نمی ماندید را دریافت کنید. نام این کمک هزینه پول موقت والدین است. در سال می توانید حداکثر ١٢٠ روز پول دریافت کنید.

زمانی که فرزند دارید کمتر کار کنید

بعنوان والدین بچه های خرد سال حق دارید برای اینکه وقت بیشتری برای کودک خود داشته باشید، کمتر کار کنید. حق دارید تا ۲۵ در صد ساعت کاری عادی، تا زمانیکه فرزند شما هشت ساله شود یا سال اول دبستان را تمام کند، ساعات کاری کمتری داشته باشید.

در برخی از محیط های کاری، قرارداد گروهی به شما تا دوازده سالگی کودک حق کار پاره وقت می دهد.

استراحت، ساعت ناهاری و تعطیلی

در ساعات کار حق دارید وقفه و استراحت داشته باشید. همچنین حق دارید مابین روزهای کار تعطیل باشید. بیشتر از پنج ساعت ممتد بدون استراحت نباید کار کنید. همچنین حق دارید در هر شبانه روز یازده ساعت استراحت مداوم داشته باشید. همچنین هر هفته حق دارید حداقل ٣٦ ساعت مداوم تعطیل باشید. تمام این ها در قانون ساعات کاری آمده است.

قانون مرخصی

برپایه قـانـون مرخصی، شمـا حـق استفـاده از ۲۵ روز مرخصی در سال را دارید، بدون توجه به نوع استخـدامـی شمـا و یا این که تمام وقت یا نیمه وقت کار می کنید. این امر شامل کسی که استخدام با مدت زمان محدود و حقـوق ساعتـی دارد، نمی شود. افرادی که استخدام ساعتی هستند، دوازده درصد حقوق ناخالص (حقوق پیش از مالیات) خود را دریافت می کنند که به آن جبران مرخصی می گویند.

محیط کار

ما بخش بزرگی از عمرمان را کار می کنیم. به همین دلیل مهم است که سر کار حال ما خوب باشد، احساس امنیت کنیم و سر کار به خودمان صدمه نزنیم. چیزهایی که سرکار روی ما تأثیر می گذارند نامشان محیط کار است. محیط های کار در محل های کار با هم تفاوت دارند. برخی از کار ها کار جسمی هستند، در آنجا با بدن خود کار می کنید. سایر کارها میتوانند به مفهوم این باشند که تمام روز جلوی یک صفحه کامپیوتر بی حرکت بنشیند.

محل های کار مختلف شرایط مختلف جهت یک محیط کاری خوب دارند. به طور مثال کسی که جلوی یک کامپیوتر می نشیند ممکن است نیاز به یک صندلی خوب داشته باشد تا قادر باشد زمان طولانی بنشیند. کسی که در خدمات خانگی کار می کند ممکن است جهت کمک کردن به افراد مسن برای بلند شدن از تخت، بطور مثال به وسیله کمکی نیاز داشته باشد.

محیط کار به مسائل روحی و اجتماعی نیز ربط دارد. این که همکاران و کار خود را دوست داشته باشید.

نشانه محیط کار بد ممکن است این باشد که کار بسیار استرس آور است، که ماشین ها حفاظ ایمنی ندارند، که شخصی را دست می اندازند و اذیت می کنند یا تحت آزار و اذیت جنسی قرار می گیرد یا اینکه سروصدا زیاد است.

کارفرما مسئول است در محل کار محیط کاری خوب باشد. همچنین کار فرما مسئول است که قوانین و مقررات جاری رعایت شوند.

اگر شما اُفت توانایی دارید حق دارید محیط کار مناسب شما شود تا بتوانید کار خود را انجام دهید مهم است به کارفرما خبر دهید که کدام نیازها را دارید. این می تواند درباره نوع فرم گیری محل کار، نحوه اطلاع رسانی و اینکه کدام روش های کاری در محل کار شما استفاده می شود باشد. شما بایستی بتوانید کار خود را به شیوه ای قابل مقایسه با همکاران تان که اُفت توانایی ندارند انجام دهید. همچنین حمایت های متعددی از طریق برنامه سیاست بازارکار وجود دارد با اقدامات ویژه برای افراد دارای اُفت توانایی که باعث کاهش توان کاری آنهاست.

کارکنان بایستی کمک کنند تا محیط کار خوب باشد، به طور مثال از طریق اینکه مقررات محل کار پیگیری شوند و تجهیزات ایمنی موجود را استفاده کنند. اگر در محل کارتان چیزی هست که مناسب نیست میتوانید با رئیس یا یک نماینده ایمنی صحبت کنید. در اکثر محل های کار نماینده ایمنی وجود دارد. در اغلب موارد اتحادیه کارگری نماینده ایمنی را انتخاب می کند. اگر در محل کار اتحادیه کارگری وجود نداشته باشد، کارکنان میتوانند یک نماینده ایمنی انتخاب کنند.

وظیفه نماینده ایمنی است که برای محیط کاری مناسب اقدام کند. اگر در محل کار موردی بد یا خطرناک است نماینده ایمنی می تواند با کارفرما صحبت کند که چه کاری جهت خوب و ایمن شدن محل کار باید انجام شود.

یک محیط کار مناسب چیست؟

حق عضویت در اتحادیه

یک اتحادیه صنفی یا یک اتحادیه صنفی سراسری یک سازمان تشکیلاتی برای کارورزان در یک شغل، در یک بخش یا دارای تحصیلات یکسان است . به فدراسیون صنفی و اتحادیه های صنفی معمولاً بطور اختصاری فَکِت facket گفته می شود.

اگر در محل کار مشکل پیدا کنید، بطور مثال اگر دستمزد/حقوق دریافتی شما اشتباه باشد یا مجبور باشید ساعات بیشتری نسبت به مفاد قرارداد استخدام کار کنید، facket میتواند به شما کمک کند. علت وجود اتحادیه آنست که در مورد مسائلی کمک کند که اعضای آن فکر می کنند در محل کار مهم است.

اکثر کسانی که در سوئد کار می کنند عضو اتحادیه هستند. همه افراد در سوئد حق دارند که به یک سازمان اتحادیه صنفی تعلق داشته باشند.

مرخصی جهت درس خواندن

اگر مایلید درس بخوانید لزومی ندارد که از کارتان استعفا دهید. طبق قانون مرخصی تحصیلی به شرطی که حائز شرایط باشید حق دارید جهت درس خواندن، مرخصی بدون حقوق بگیرید. برای اینکار بایستی شش ماه اخیر یا مجموعا حداقل دوازده ماه طی دو سال اخیر نزد همان کارفرما استخدام بوده باشید.

اگر کار خود را از دست بدهید

تقریبا نیمی از مردم سوئد یک کار با دستمزد دارند. در سوئد یک بیمه وجود دارد که از فردی که بیکار می شود محافظت می کند. این بیمه که نام آن بیمه بیکاری است، بایستی داشتن در آمد را برای یک فرد بیکار زمانیکه این فرد دنبال کار میگردد، امکان پذیر سازد. میتوانید در یک صندوق بیکاری، a-kassa، عضو باشید که یک انجمن مالی است که به اعضای بیکار خود پول پرداخت میکند. اگر مایلید که در یک صندوق بیکاری عضو باشید بایستی ماهانه یک حق عضویت پرداخت کنید.

اگر عضو صندوق بیکاری هستید، بعنوان بیکار در طول مدتی که دنبال کار جدید هستید می توانید پول دریافت کنید. چندین صندوق بیکاری وجود دارد که میتوانید در آن ها عضو شوید. برخی از صندوق های بیکاری مخصوص برخی از گروه های شغلی می باشند، در برخی دیگر می توانید صرفنظر از شغل/حرفه خود عضو شوید. یک شرط اساسی برای عضویت در هر صندوق بیکاری آنست که بایستی در سوئد کار کرده باشید.

کار چه تأثیری بر حقوق بازنشستگی دارد

حقوق بازنشستگی پولی است که در سالمندی و زمانی که کار کردن را تمام می کنید دریافت خواهید کرد. هر کسی که در سوئد کار و زندگی کند حق دریافت حقوق بازنشستگی را دارد. مبلغ دریافتی بعنوان حقوق بازنشستگی متفاوت است. از جمله بستگی به این دارد که زمانی که کار می کنید چه اندازه حقوق دریافت می کنید و چند سال کار می کنید. بابت هر سال که کار کنید حقوق بازنشستگی بالاتری دریافت می کنید.

همچنین بزرگی حقوق بازنشستگی بستگی دارد که آیا یک کارفرما دارید که برای شما به یک صندوق بازنشستگی پول پرداخت می کند و آیا خود برای بازنشستگی پس انداز می کنید.

مهم است به خاطر داشته باشید زمانیکه مرخصی والدین دارید یا ساعت کاری را بدلیل داشتن کودک خردسال کاهش میدهید، بر میزان پولی که بابت حقوق بازنشستگی کسب می کنید تأثیر می گذارند. هر چقدر کمتر کار کنید، کمتر حقوق بازنشستگی دریافت خواهید کرد.