تندرستی چیست؟

آخرین به روز رسانی: 21/12-2022

درباره سوئد - متن دارای مطالبی برای آشنائی با جامعه سوئد.

این متن در مورد تندرستی است. شما در مورد سلامت جسمی و روانی و آنچه بر سلامت شما تاثیر می گذارد مطالبی خواهید خواند. در مورد اثرات مضر مشروبات الکلی، مواد مخدر و توتون و تنباکو و در مورد اثرات مثبت خواب، تمرین جسمی و مواد غذایی خوب نیز مطالبی خواهید خواند.

همچنین در مورد استرس و حوادث وارد کننده ضربه روحی و آنچه که می توانید برای بدست آوردن سلامتی بهتر انجام دهید نیز مطالبی خواهید خواند.

همه کودکان حق دارند از بهترین سلامت جسمی و روحی/روانی ممکن برخوردار شوند. حق برخورداری از تندرستی برای محقق کردن سایر حق و حقوق ها مهم است، بطور مثال برای آنکه بتوان کار یا تحصیل کرد. سایر حق و حقوق ها نیز بر حق برخورداری از سلامت تأثیر می گذارند. به عنوان مثال اگر جایی برای زندگی نداشته باشید یا بیکار باشید روی حال روحی شما تاثیر می گذارد.

کودکان از حق درمان نیز برخوردارند. کسی که به درمان اضطراری نیاز دارد باید اول از همه درمان دریافت کند. کسی که در خدمات درمانی کار می کند باید به ارزش یکسان همه انسان ها احترام بگذارد. شما حق دارید که کارکنان خدمات درمانی به شیوه ای حرفه ای و محترمانه با شما رفتار کنند. این امر بدون در نظر گرفتن جنسیت، هویت جنسیتی، قومیت، زبان، تمایلات جنسی، دین و مذهب یا تحصیلات شما صِدق می کند. شما حق ندارید درخواست کنید که درمانگر شما دارای جنسیت، پیشینه قومی، دین و مذهب خاصی یا امثال آن باشد.

یک الگو با چندین دایره ، شکل ها و متنی که سلامت را توصیف می کند.

این تصویر نشان می دهد که تندرستی شما تحت تأثیر موارد مختلف بسیاری موسوم به عوامل تعیین کننده قرار می گیرد. در قسمت وسط سن و سال، جنسیت و عوامل ارثی قرار دارند. این ها عواملی هستند که بسیار سخت می توان بر آن تأثیر گذاشت یا شما اصلا نمی توانید تأثیر بگذارید. نزدیک ترین به وسط ارتباط ها و شبکه های ارتباطی است که جهت چگونگی حال روحی شما بسیار مهم اند. در قسمت انتهائی عادات غذائی، عادات تحرک جسمی و عادات استفاده از توتون و تنباکو قرار دارند که آنها نیز مهم بوده و خودمان آسانتر می توانیم روی آنها تأثیر بگذاریم.

چه چیزی بر سلامتی شما تاثیر مثبت دارد؟

چه چیزی بر سلامتی شما تاثیر منفی دارد؟

از این عکس مثال بیاورید.

سلامت جسمی و روحی

یک سلامت خوب معنایش این است که هم جسم و هم روح حالشان خوب است. یک سلامت جسمی خوب معنایش این است که بدن حالش خوب است. اگر غذای خوب بخورید، مرتب تحرک داشته باشید، خواب کافی داشته باشید و از توتون، مشروب الکلی و مواد مخدر اجتناب کنید در اینصورت مصونیت ایمنی خود را تقویت کرده و خطر بیماری ها و ناراحتی ها را کاهش می دهید.

داشتن یک سلامت روحی خوب معنایش این است که مابین احساسات مثبت و منفی خود توازن دارید. همچنین معنایش این است که از زندگی احساس رضایت می کنید و رابطه خوبی با خانواده، دوستان و سایر افرادی که می شناسید دارید. سلامت روحی و جسمی شما بر یکدیگر تاثیر می گذارند. اگر حال روحی خرابی داشته باشید، بدنتان هم اغلب درد می گیرد.

کلاژ مصور یک لیوان آب، یک سبد میوه، افرادی در حال پیاده روی، یکی چشمان خود را بسته، یکی که در خواب است، یکی که می دود و دو نفر که یکدیگر را در آغوش گرفته اند.

چگونه می توانید سلامت جسمی بهتری داشته باشید؟

در اینجا توصیه هایی جهت اینکه برای داشتن سلامت جسمی چه کار می توانید بکنید، دریافت می کنید.

آنچـه می خورید و می آشامید اهمیت زیادی برای تندرستی و سلامتی شمـا دارد. غذای خوب خوردن و تحـرک جسمی می تواند خطر ابتلا به بسیـاری از بیماری ها، مثلاً بیماری های قلب و عروق، مرض قند، سرطان و ناراحتی روانی را کاهش دهد.

بدن به مـواد مختلف نیاز دارد. برای رسـاندن کلیه مــوادی که بدن به آن نیاز دارد باید غذاهای متنوع خورد. اگر سر ساعت معینی صبحانه، نهار و شام بخورید، خوردن مقدار مناسب غذا برایتان آسانتر خواهد بود.

اداره کل مواد غذایی یک اداره دولـتی است که با امــور مربوط به مـواد غذایی سروکار دارد. این اداره، چند راهنمایی در مـورد غذا دارد که برای تندرستی خوب هستند:

  • میـوه و سبزی جـات زیاد مصرف کنید. ترجیحـن از سبزیجـات مغذی مانند سـبزیجـات ریشه ای، کلـم برگ، گل کلـم، بروکلـی، لـوبیـا و پیـاز استفاده کنید.
  • هنگام خوردن غذاهایی مانند نان، برنج و پاستا محصولات سبوس دار را انتخاب کنید.
  • دو تا سـه بار در هفتــه ماهـی و غذاهای دریایی بخـورید. گاهی نـوع پرچـرب و گاهـی کم چـرب را انتخــاب کنید و از محصـولاتــی که دارای برچسب محیط زیست هستند استفاده نمایید.
  • در خوراکپزی از روغن های مفید مانند روغن کلزا یا روغن زیتون استفاده کنید.

ویتامین «د» یک ویتامین مهم است که ما از طریق غذا و از طریق بودن در نور خورشید دریافت می کنیم. افرادی که زیاد درون خانه باشند، افرادی که پوست تیره دارند یا افرادی که زیاد ماهی نمی خورند به مکمل ویتامین «د» خصوصا در طول زمستان نیاز دارند. کودکان زیر دو سال و افراد بالای ٧٥ سال هم بهتر است مکمل ویتامین «د» استفاده کنند. در داروخانه برای خرید موجود می باشد. کودکان تا دو سالگی از طریق درمانگاه کودکان BVC مجانی دریافت می کنند.

روی برخی از مواد غذایی فروشگاه ها تصویری شبیه سوراخ کلید وجود دارد. این گونه مــواد غـذایـی دارای چربی، شـکر و نمـک کمتر و الیـاف گیاهـی بیشتری نسبت به مواد غذایی مشابه فاقد این علامت هستند. اداره نظارت بر مـواد غذایی به استفـاده از مــواد غـذایـی دارای نشـان ســوراخ کلیــد توصیه می کند.

کمتر تنقلات شیرین، چیپس، بیسکویت، شکلات و مواد غذایی مشابه بخورید. اگر از این نوع غذاها بخورید خطر این است که وزن شما بالا رود. اگر اضافه وزن داشته باشید خطر بیماری ها افزایش می یابد.

کودکان نیاز به خوردن مواد غذایی سالم در زمان های معین دارند. در این صورت آنها خواهند توانست به گونه ای صحیح رُشد کنند.

برای نوزادان شیر مــادر و یا شــیر خشک بهترین غــذاست. در درمانگاه کودکان محــل زندگی خود می توانید اطـلاعــات بیشتری در مــورد غذای کودکان دریافت کنید.

بدن ما برای تحرک داشتن ساخته شده است. این امر هم در مورد مسن ها و هم جوان ها صدق می کند. تاثیرات مثبت بسیاری از تمرین بیشتر و بی حرکت نشستن کمتر وجود دارند. اگر فعالیت جسمی داشته باشید حالتان بهتر خواهد بود و شانس شما برای زندگی طولانی تر بالا میرود. بسیاری بیماری ها و ناراحتی ها در اثر تمرین بهتر می شوند. درد و افسردگی را میتواند کمتر کند. هرگز برای شروع کردن به تمرین دیر نیست.

کودکان و نوجوانان بایستی حداقل ٦٠ دقیقه در روز تحرک داشته باشند. افراد بزرگسال هم بایستی هر روز حرکت داشته باشند. بطور مثال خوب است که ٥ بار در هفته ٣٠ دقیقه سریع پیاده روی کنید. همچنین بطور مثال رقصیدن، دویدن و رفتن به باشگاه خوب است. از تمرین عضلانی، ترجیحا دو بار در هفته بدن احساس خوبی خواهد داشت. تمرین دادن توازن هم مهم است خصوصا برای افرادی که مسن تر از ٦٥ سال هستند.

خوب خوابیـدن برای سلامتی شما اهمیت دارد. یک فرد بزرگسال معمـولاً به شش تا نُه ساعت خواب در شبانه روز نیاز دارد. کودکان و نوجوانان به خواب بیشتری احتیاج دارند.

اگر مشکل خوابیدن دارید میتواند بدلیل چیزهای مختلفی از قبیل سیگار کشیدن، مشروبات الکلی، خروپف، بیماری، نگرانی یا اِسترس باشد.

ممکن اگر اطاقی که در آن می خوابید تاریک، ساکت و خنک باشد خواب بهتری داشته باشید. همچنین اگر از خوردن قبل از رفتن به رختخواب اجتناب کنید ممکن است راحت تر بخوابید. خوب خوابیدن ممکن است آسان تر شود اگر تقریبا همیشه سر یک ساعت بخوابید و بیدار شوید. هنگام دشواری های خوابیدن تمرین تمدد اعصاب می تواند کمک کند.

اگر مشکلات خواب شما به دراز کشید بهتر است که به خدمات درمانی مراجعه کنید.

در حال حاضر چه میخورید و می‌ نوشید؟

آیا میتوانید برای بهتر شدن حالتان چیزی را تغییر دهید؟

مشروب الکی، مواد مخدر و تنباکو

نوشیدن مشروب الکلی و استفاده از تنباکو و مواد مخدر برای بدن شما مضر می باشد. این فرآورده ها در ضمن اعتیاد آور هستند.

طبق کنوانسیون کودک، همه کودکان از حق داشتن تندرستی مطلوب و یک رشد و نمو بدون مواد مخدر برخوردارند. این مسئولیت بزرگسالان است که از کودکان حفاظت کنند و نگذارند کودک از توتون و تنباکو، مشروب الکلی و مواد مخدر استفاده کند و نگذارند در محیطی که کودک بزرگ می شود اینگونه مواد وجود داشته باشد.

کسی که در سوئد بخواهد مشروبات الکلی خریداری کند باید ۲۰ سال تمام داشته باشد. مشروبات الکلی در شرکت انحصاری مشروبات الکلی Systembolaget که متعلق به دولت است فروخته می شود. نوشیدنی هائی که فقط کمی الکل دارند از قبیل برخی از انواع آبجو ها و سیدر در فروشگاه های مواد غذایی هم فروخته می شوند. برای خریدن نوشیدنی های با الکل کم باید ١٨ ساله باشید. همچنین برای سفارش دادن مشروب الکلی در رستوران باید ١٨ ساله باشید. خریدن مشروب الکلی برای افراد زیر ٢٠ سال ممنوع است.

نوشیدن مشروبات الکلی طی مدتی طـولانی می توانــد به افسردگی، نگرانی و اختلال در خواب منجر شود. اگر زیاد مشروب بنوشید خطر اعتیاد به آن وجود دارد. همچنین ممکن است دچار بیماری و صدمات جسمی نیز بشوید.

در سـوئـد هر نوع مواد مخـدر ممنوع است. خریدو فروش مـواد مخـدر غیرقانونی ست. داشتن مواد مخدر برای مصرف شخصی نیز ممنوع است. جرایم مربوط به مواد مخدر مجازات های شدیدی، اغلب زندان دارند.

ترک اعتیاد توسط خـود فـرد دشوار است. اغلب معتادان به مـواد مخـدر برای ترک اعتیاد به کمک کارکنان خدمات درمانی نیاز دارند.

معمولی ترین مواد مخدر در سوئد کانابیس (حشیش، ماری جوآنا) می باشد. همچنین کوکائین، اکستازی، آمفتامین و هروئین نیز وجود دارد. قات هم مواد مخدر دارد.

سیگار

سیگار کشیدن میتواند باعث بیماری های متعددی بشود و باعث شود انسانها زودتر از زمانی بمیرند که اگر سیگار نمی کشیدند می مردند. سرطان، بیماری های ریوی، بیماری های قلب و عروق و زخم معده چند تا بیماری است که در اثر سیگار کشیدن میتوانید دچارش شوید. زمانیکه در اطاقی باشید که فردی در آن سیگار می کشد شما دود را استنشاق می کنید. نام آن سیگار کشیدن انفعالی است. سیگار کشیدن انفعالی باعث می شود شما به همان بیماری هایی دچار شوید که اگر خودتان سیگار می کشیدید، دچار آنها می شدید.

برای خریدن سیگار، ناس و سایر فرآورده هایی که نیکوتین دارند باید ١٨ ساله باشید.

قلیان

دقیقا مانند دود سیگار، دود قلیان حاوی مواد سمی می باشد. دود قلیان اعتیاد آور است و میتواند باعث سرطان و بیماری های ریوی شود. از آنجا که توتون قلیان شیرین است بسیاری از افراد تصور می کنند کمتر ضرر دارد، ولی چنین نیست.

انفیه یا Snus

انفیـه تنباکویی ست که زیر لب گذاشته می شود. انفیـه می تواند آسیب و بیماری در دهان بوجود آورده و باعث سرطان شود.

سیگار های الکترونیکی

یک سیگار الکترونیکی سیگاری می باشد که شامل یک دهنی، یک باطری و یک بخار دهنده و مایع دود می باشد. این یک شیوه دریافت نیکوتین بدون کشیدن تنباکو است. سیگار های الکترونیکی حاوی چندین ماده، بطور مثال نیکوتین، که میتوانند به سلامت شما صدمه بزنند می باشد.

کشیدن سیگار های الکترونیکی میتواند روی مجاری تنفسی تاثیر بگذارد، بهداشت دهان بدتر شود و خطر بیماری های قلب و عروق بالا رود.

می توانید کمک دریافت کنید

اگر شما به مشروب الکلی اعتیاد دارید یا از مواد مخدر استفاده می کنید میتوانید کمک دریافت کنید. حتی اگر عضو خانواده ای داشته باشد که به الکل معتاد است یا از مواد مخدر استفاده می کند، می توانید کمک دریافت کنید. میتوانید از خدمات پزشکی یا اداره خدمات اجتماعی کمک بگیرید. همچنین می توانید از برخی از سازمان های غیر انتفاعی یا کلیسای سوئد کمک دریافت کنید. همچنین می توانید به شماره تلفن ١١۷۷ زنگ بزنید و راهنمائی خدمات پزشکی دریافت کنید.

اگر مایلید سیگار کشیدن یا استفاده از ناس را ترک کنید میتواند با درمانگاه خود تماس بگیرید. همچنین می توانید سعی کنید با استفاده از چسب نیکوتین و سایر محصولاتی که خودتان می توانید از داروخانه ها و فروشگاه های مواد غذائی خریداری کنید نیز ترک کنید. خوب است اول با دکترتان حرف بزنید.

اِسترس و حوادث آسیب زا

اِسترس

نقل مکان به یک کشور جدید یک تغییر بزرگ است. شاید مجبور بودید که از کشور خودتان فرار کنید. این طبیعی است که احساس نگرانی، غمگینی یا اِسترس کنید.

ولی همه اِسترس ها بد نیستند. اِسترس میتواند خوب هم باشد. اِسترس میتواند به شما نیروی اضافی دهد تا از پس وضعیت های دشوار برآیید. ولی اِسترس زیاد طی مدت طولانی میتواند برای سلامتی شما خطرناک باشد. اگر احساس مضطرب بودن می کنید بهتر است به چرایش پی ببرید. در این صورت میتوانید وضعیت خود را تغییر دهید.

استرس زیاد میتواند باعث شود که بد بخوابید و احساس غمگین بودن بکنید. همچنین ممکن است برایتان تمرکز حواس دشوار باشد، حافظه تان خراب شود، شکم شما مشکل پیدا کند، سردرد یا درد در سایر جاهای بدن داشته باشید. اِسترس زیاد طی مدت طولانی میتواند منجر به افسردگی شود.

حوادث آسیب زا

شما که در حوادثی ترسناک مانند تصادف، جنگ و خشونت جنسی یا فیزیکی بوده اید یا شاهد آن ها بوده اید ممکن است دچار کابوس شوید، تمرکز حواس برایتان دشوار باشد و زود از کوره در بروید. نام این عارضه سندروم اِسترس پس از ضربه روحی PTSD است. این امر طبیعی است که شما که PTSD دارید خاطرات قوی ای از اتفاقی که افتاده، دچار اصطلاحاً فلاش بک (بخاطر آوردن) بشوید. احساس می کنید که دوباره در آن وضعیت ترسناک قرار دارید. با درمان صحیح بسیاری از افرادی که سندروم اِسترس پس از آسیب روحی دارند، میتوانند دوباره خوب شوند. اگر اتفاقات ناخوش آیندی را دیده اید و حال روحی خوبی ندارید با یک مرکز خدمات درمانی تماس بگیرید.

برخورد کردن با خاطرات دشوار

داشتن خاطرات سخت بطور مثال از جنگ یا فرار میتواند بر سلامت شما اثر بگذارد. ممکن است تمرکز حواس و خوابیدن برای شما دشوار شود. این امر سخت است و زندگی روزانه شما را تحت تاثیر قرار می دهد. ممکن است تغییر دادن آن سخت باشد ولی چیزهایی هست که میتوانید انجام دهید:

  • سعی کنید آدم های دیگر را ملاقات کنید.
  • سعی کنید برای روزهایتان یک برنامه داشته باشید. که هر روز سر همان ساعت از خواب بیدار شوید، و صبحانه، نهار و شام بخورید.
  • فیلم یا کلیپ هایی که جنگ و خشونت دارند را نگاه نکنید.
  • به اخبار وطن خودتان بیش از حد، خصوصا شب ها نگاه نکنید.
  • قبل از اینکه بخوابید از کامپیوتر یا تلویزیون استفاده نکنید. در اینصورت به خواب رفتن دشوار می شود.
  • با کسی که کارش گوش دادن است از قبیل مشاور یا روانشناس راجع به چیزی که فکر می کنید، صحبت کنید. بلافاصله کمک نمی کند، ولی پس از مدتی میتواند کمک کند. شما فراموش نخواهید کرد، ولی آن افکار دیگر همان اندازه جا نمی گیرند.

چگونه میتوانید سلامت روحی خود را بهتر کنید؟

کارهای زیادی هست که برای بهتر شدن حال روحی تان خودتان میتوانید انجام دهید. مهم است که خوب بخوابید و بخورید و هر روز فعالیت جسمی داشته باشید.

ممکن است بعضی وقتها بدون اینکه نیاز به خدمات درمانی داشته باشید حال روحی شما بد باشد، ولی اگر طی مدت طولانی حال روحی شما بد باشد و برایتان سخت باشد از پس کارهای روزانه برآیید، باید درخواست کمک کنید. اگر احساس کردید مایل نیستید زنده بمانید نیز باید درخواست کمک کنید.

وقتی حال روحی شما بد است ممکن است حس کنید همه چیز خسته کننده و بی معنی است. حتی اگر سخت باشد بهتر است که کارهایی را انجام دهید و افراد را ملاقات کنید. کارهایی را که قبلا دوست داشتید و باعث میشدند حال روحی خوبی داشته باشید، انجام دهید.

اگر خوب بخوابید بهتر می توانید اِسترس و اِسترس کنترل کنید. سعی کنید در طول روز بیدار و فعال باشید و شب ها بخوابید. خاطرتان باشد که قبل از اینکه به رختخواب بروید و بخوابید لحظه ای آرام بگیرید. سعی کنید هنگامی که در تخت دراز کشیده اید به چیزهایی که نگرانتان می کنند فکر نکنید.

چگونگی حال جسمی شما بر چگونگی حال روحی شما تاثیر می گذارد. خوردن غذای مفید و مدام تحرک داشتن مهم است. وقتی آنقدر تحرک داشته باشید که ضربان نبض بالا رود در بدن ماده ای ساخته می شود که باعث آرامش و بهتر شدن حال روحی شما می شود. ترجیحا خارج از خانه و زمانی که هوا روشن است تمرین کنید. از بیرون خانه و در هوای روشن بودن حال روحی خوشی خواهید داشت. عادت ها و روال ها باعث می شوند که بهتر از پس اِسترس و غمگینی برآیید.

این امر طبیعی است که زمانی که فرد حال روحی اش بد است از آدم های دیگر اجتناب می کند. زمانی که حال روحی فرد خوب نیست ملاقات کردن سایرین میتواند سخت باشد. ما همه مایل هستیم گاهی برای خودمان باشیم، ولی نباید زمانش طولانی شود. در این صورت آن حمایت و شادی ای که سایر آدم ها میتوانند به شما بدهند دریافت نخواهید کرد. تعلق خاطر داشتن به خانواده و دوستان، همبستگی در انجمن ها یا گروه ها در اینترنت می توانند برای ایجاد معنای زندگی به شما کمک و حمایت دهند.

درخواست کمک

اگر احساس می کنید از نظر روحی حال شما بد است باید با مرکز خدمات درمانی خودتان تماس بگیرید. آنها می توانند با راهنمائی، حمایت و گفتگو به شما کمک کنند. همچنین اگر نیاز داشته باشید میتوانید دارو دریافت کنید.

اگر شما یا فرد دیگری مایل به ادامه زندگی نیستید، قضیه جدی است. یک شخص که مایل نیست زنده باشد باید کمک دریافت کند. بخش های پذیرش روانپزشکی اورژانس هم برای بزرگسالان و هم برای کودکان و نوجوانان (BUP) وجود دارد. بخش های اورژانس روانپزشکی دقیقاً مانند بخش های اورژانس عادی در تمام مدت شبانه روز باز هستند.

میتوانید مثالی بیاورید که اِسترس چه زمانی خوب است؟

میتوانید مثالی بیاورید که چه زمانی اِسترس برای سلامتی بد است؟

میتوانید برای زمانی که یک نفر از خدمات درمانی پزشکی کمک دریافت کرده است، مثالی بیاورید؟

میتوانید برای زمانی که یک نفر به کمک نیاز داشته ولی آن را دریافت نکرده باشد، مثالی بیاورید؟