نورم های اجتماعی
آخرین به روز رسانی: 2/2-2023
این متن در مورد نورم ها/هنجار ها است. نورم ها/هنجارها در همه جوامع وجود دارند. نورم ها/هنجارها ایده ها و مقررات نانوشته ای در بارۀ اینکه از ما انسان ها انتظار می رود چگونه باشیم، زندگی کنیم و چه ظاهری داشته باشیم. این انتظارات در یک وضعیت یا در یک جامعه «عادی/نورمال» تلقی می شوند. نورم ها/هنجارها بر نحوه رفتار شما نسبت به دیگران و نحوه رفتار دیگران نسبت به شما تأثیر می گذارند. نورم ها/هنجارها مثلا ً اینکه چگونه بایستی در فروشگاه مواد غذائی صف ببندیم و چگونه با یکدیگر سلام و احوال پرسی می کنیم را تعیین می کنند.
شما در مورد مفهوم نورم ها/ هنجارها مطالبی خواهید خواند. همچنین در مورد نورم ها/هنجارهایی که مردم را محدود می کنند و چگونه می توان چنین نورم ها/ هنجارها را تغییر داد نیز مطالبی خواهید خواند.
نورم چیست؟
نورم های اجتماعی ممکن است در کشورهای مختلف متفاوت باشند. در سوئد نورم است که وقتی برای اولین مرتبه خودمان را به یک فرد معرفی می کنیم با او دست می دهیم. مثلا وقتی خودمان را در مصاحبه استخدامی معرفی می کنیم. یک نورم دیگر آنست که ما کفش های خود را فضا های سر پوشیده در می آوریم اما در بسیاری از نقاط جهان این کار را نمی کنند. در یک کشور جدید ممکن است دانستن نورم های آن کشور دشوار باشد.
نورم های اجتماعی تغییر می کنند و بر حسب فرهنگ، زمان و مکان خود در جهان متفاوت هستند. اگر به تاریخ گذشته نگاه کنیم می توانیم کشف کنیم که نورم های اجتماعی چگونه تغییر کرده اند. به عنوان مثال در قرن ۱۸ برای مردان ثروتمند در سوئد مُد بوده که کفش پاشنه بلند بپوشند، کلاه گیس بگذارند و ماتیک قرمز رنگ بزنند. مثال دیگر این است که در قرن نوزدهم غیر قابل تصور بود که یک زن متاهل در سوئد بدون پوشاندن موهایش از خانه بیرون برود.
نورم های اجتماعی در همه جوامع مورد نیاز هستند و در بسیاری از موارد نورم ها می توانند مثبت باشند. نورم های اجتماعی می توانند نظم ایجاد کنند و زندگی با هم را برای ما انسان ها آسان تر کنند. در سوئد نورم اجتماعی است که در صف ایستاد و در فروشگاه مواد غذائی منتظر نوبت خود شد. وقتی کسی این مقررات نانوشته را زیر پا بگذارد و در صف جلو بزند برای کسانی که صبر می کنند بی نظمی ایجاد می شود. هر کسی که نورم را بشکند ممکن است احساس کند اشتباه کرده بدون اینکه علت آنرا بداند.
از وقتي به سوئد آمده اید هیچ نورم اجتماعی کشف کرده ايد؟
به این فکر کنید که اگر در صف جلو بزنید یا نورم دیگری زیر پا بگذارید مردم چگونه واکنش نشان می دهند.
نورم هایی که مردم را محدود می کند
نورم ها می توانند افراد را به شیوه ای منفی کنترل کنند. نورم ها می توانند باعث شوند مردم جرئت نکنند شخصیت واقعی خود را داشته باشند. نورم ها همچنین می توانند برای کسانی که در نورم اجتماعی نمی گنجند مورد تبعیض واقع شوند. نمونه های متعددی از نورم ها وجود دارند که مردم را محدود می کند. برخی از اینگونه نورم ها به شرح زیر هستند:
- نورم مربوط به اینکه همه دگر جنسگرا هستند. مفهوم این نورم آنست که از زنان انتظار می رود جذب و عاشق مردان شوند. از مردان انتظار می رود جذب و عاشق زنان شوند. این نورم می تواند افرادی که دگر جنسگرا نیستند را مورد تبعیض قرار دهد. این نورم اجتماعی به این معنی است که مثلاً زنی که با زن ازدواج کرده است با واکنش های منفی بیشتری نسبت به زنی که با مرد ازدواج کرده است مواجه خواهد شد.
- نورم توان کارکرد. این نورم به این معنی است که از همه انتظار می رود بتوانند به یک اندازه حرکت کنند، ببینند، بشنوند و اطلاعات را بفهمند. این نورم باعث می شود که افراد دارای کاهش توان کارکرد دسترسی کمتری به جامعه دارند و به همین دلیل محدود می شوند. بطور مثال زمانی که یک فرد نیاز به آسانسور یا مترجم زبان اشاره دارد ولی این امکانات وجود ندارند.
همه ما تحت تاثیر نورم هایی در مورد جنسیت، رنگ پوست، کاهش توان کارکرد، تمایلات جنسی، سن و سال و دین و مذهب هستیم. نورم ها باعث می شوند که ما اغلب تصور کنیم که یک فرد بر اساس وابستگی گروهی چگونه بایستی باشد. به عنوان مثال تفاوت بین نورم ها و باورهایی که در مورد زنی که می تواند راه برود و زنی که روی صندلی چرخدار است. بنابراین نورم ها به تبعیض و قدرت ارتباط دارند. افرادی که با نورم سازگار هستند پذیرفته می شوند، از امکانات بیشتر و قدرت بیشتری برای تأثیر گذاری بر جامعه و زندگی خود برخوردار می شوند. با افرادی که با نورم سازگار نیستند احتمال دارد بد تر رفتار شود، مورد اذیت و تبعیض آزار قرار بگیرند.
نورم ها را ما انسان ها ایجاد می کنیم. با آگاه شدن از نورم هایی که ما را محدود می کنند می توانیم آنها را تغییر دهیم تا افراد بیشتری با جامعه سازگار شوند. نقد و بررسی نورم ها روشی است که اغلب برای بررسی چگونگی تأثیر نورم های مختلف بر زندگی روزمره افراد و ارزش های جامعه به کار می رود. به کمک نقد و بررسی می توانیم می بینیم که چه کسی قدرت دارد و چه کسی فاقد قدرت است یا بر اساس یک نورم محدود می شود. به عنوان مثال می توان زبان گفتاری خود را تغییر داد و بجای گفتن "دوست دختر" و یا "دوست پسر" از "شریک زندگی/جنسی" استفاده کرد. در اینصورت مبنا را بر یک دیدگاه نقد کننده نورم قرار می دهیم که پیشاپیش تصمیم نمی گیرید شریک زندگی/جنسی یک فرد چه جنسیتی دارد.
نورم ها را می توان تغییر داد
در دهه ۱۹۵۰ نورم در سوئد این بود که زنان باید در خانه باشند تا از کودکان مراقبت کرده و خانه داری کنند، در حالی که مردان بایستی کار کرده و خانواده را امرار معاش می کردند. این امر باعث شد که همسران از نظر مالی به شوهر خود وابسته شوند. از آن پس این نورم تغییر کرده است. در طول دهه های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ چندین تصمیم سیاسی به ورود زنان به بازار کار کمک کرد. امروزه تعداد زنان و مردانی که کار می کنند تقریباً یکسان است.
پارلمان و دولت سوئد به روش های مختلف تلاش می کنند نورم هایی که مردم را محدود کرده و تبعیض ایجاد می کنند را تغییر دهند. یک مثال سیاست برابری جنسیتی است که پارلمان سوئد آنرا تصویب کرده است. مثال دیگر قانون منع تبعیض است.
به این فکر کنید که در جوامعی که قبلا ً در آن زندگی کرده ام چه نورم هایی تغییر کرده است.